از بقا تا خودشکوفایی: نقشه راه نیازهای انسان برای رسیدن به اوج قله وجود

چرا روان‌شناسی به یک نقشه نیاز داشت؟

تا پیش از مزلو، روان‌شناسی عمدتاً بر دو محور متمرکز بود: روانکاوی که به بررسی ناهشیار و تعارضات درونی می‌پرداخت، و رفتارگرایی که انسان را موجودی منفعل در برابر محیط می‌دید. مزلو و همکاران انسان‌گرای او، مانند کارل راجرز، معتقد بودند که این نگاه‌ها جنبه‌های مثبت و متعالی وجود انسان مانند خلاقیت، عشق و رشد را نادیده می‌گیرند. مزلو به جای پرسیدن «چه چیزی در انسان‌ها اشتباه است؟»، پرسید «چه چیزی در انسان‌ها درست کار می‌کند؟». او با مطالعه افراد سالم، موفق و برجسته، تلاش کرد تا الگوی انگیزه‌هایی را که آن‌ها را به سمت شکوفایی سوق می‌دهد، کشف کند. نتیجه این تحقیق، هرم نیازها^۲ بود.

پنج طبقه هرم: سفری از نیازهای کمبود تا نیازهای رشد

مزلو نیازهای انسان را در یک سلسله مراتب پنج‌گانه دسته‌بندی کرد. ایده اصلی این است که نیازهای سطوح پایین‌تر باید حداقل تا حدی برآورده شوند تا نیازهای سطوح بالاتر به انگیزه اصلی فرد تبدیل شوند. او چهار سطح اول را نیازهای کمبود^۳ نامید، زیرا انگیزه ما از نبود چیزی ناشی می‌شود. سطح آخر را نیز نیاز رشد^۴ نامید، زیرا از تمایل به رشد و شدن سرچشمه می‌گیرد.

فراتر از یک نردبان: نگاهی مدرن به هرم مزلو

با وجود محبوبیت زیاد، هرم مزلو گاهی به اشتباه به عنوان یک نردبان سفت و سخت تفسیر می‌شود که همه باید پله به پله از آن بالا بروند. خود مزلو نیز معتقد بود که این سلسله مراتب به این اندازه انعطاف‌ناپذیر نیست. ممکن است فردی برای رسیدن به یک هدف والا (خودشکوفایی) نیاز به امنیت خود را نادیده بگیرد، یا نیازهای مختلف به طور همزمان در زندگی ما فعال باشند. امروزه، این هرم بیشتر به عنوان یک چارچوب پویا برای درک اولویت‌های انسانی در نظر گرفته می‌شود. این مدل به ما کمک می‌کند بفهمیم چرا در دوره‌هایی از زندگی روی برخی نیازها متمرکز می‌شویم و چگونه می‌توانیم با برآورده کردن نیازهای اساسی، فضا را برای رشد و شکوفایی خود باز کنیم.

جمع‌بندی

هرم نیازهای آبراهام مزلو یک نقشه راه قدرتمند برای فهم انگیزه‌های انسانی است. این مدل به ما یادآوری می‌کند که برای رسیدن به قله‌های وجود و خودشکوفایی، ابتدا باید پایه‌های زندگی خود را محکم کنیم: از سلامت جسمی و امنیت گرفته تا عشق و احترام. درک جایگاه خود در این هرم می‌تواند به ما کمک کند تا نیازهای برآورده نشده خود را شناسایی کرده و به صورت آگاهانه برای حرکت به سمت یک زندگی کامل‌تر و معنادارتر قدم برداریم. این سفر، سفری از بقا به شکوفایی است، سفری که هر یک از ما به شیوه منحصربه‌فرد خود در حال پیمودن آن هستیم.

مطالب مرتبط

برای درک عمیق‌تر مفاهیمی که در این مقاله به آن‌ها اشاره شد، مطالعه مقالات دیگر این سری را از دست ندهید:

• فراتر از بیماری: مدلی که پزشکی و روان‌شناسی را برای همیشه تغییر داد
• افکار شما واقعیت نیستند: چگونه بنیان‌گذار درمان شناختی، ابزار تغییر ذهن را به ما داد؟
• قدرت شفابخش شنیده شدن: کشف انقلابی که می‌گوید همدلی، کلید رشد انسان است
• شما نمی‌توانید ارتباط برقرار نکنید: قوانین پنهانی که تمام روابط خانوادگی شما را اداره می‌کنند

دعوت به تعامل: شما در کجای این نقشه راه قرار دارید؟

منابع

1. McLeod, S. (2023). Maslow's Hierarchy of Needs. Simply Psychology.
2. Maslow, A. H. (1968). Toward a psychology of being. Van Nostrand.
3. Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370–396.